Groningen
Er gaat niets boven Groningen: zelden is een prachtig bedachte slogan zo misbruikt en verkracht. Vrijdag kwam de parlementaire enquêtecommissie naar de aardgaswinning in Groningen met het eindrapport. Wie de getuigenissen en de verhoren gevolgd had wist wat we verwachten kunnen: een vernietigend oordeel over de onmenselijke manier waarop bewoners van Groningen door achtereenvolgende kabinetten onder leiding van Mark Rutte, de Shell en de NAM zijn gekneveld en gepiepeld in een gekmakende tombola van machtswellust, lamlendigheid en willekeur, met een fatale cocktail van intense slechtheid bij de betrokken verantwoordelijken. Het is mooi dat onze democratie inzicht geeft in het doen en (vooral) laten van de boven ons gestelden, maar eigenlijk hadden we dat eindrapport helemaal niet nodig om die indruk te krijgen. Uit onderzoeken van de Rijksuniversiteit Groningen blijkt namelijk niet alleen dat de gezondheid van de mensen in het aardbevingsgebied de laatste jaren enorm is afgenomen, met veel stress en onzekerheid, maar ook dat het vertrouwen in de medewerkers en de instanties van de overheid tot onder het nulpunt is gedaald, met omschrijvingen als 'incapabel’, ‘corrupt’, ‘vergeetachtig’ en ‘onverantwoordelijk' (zie ook: Rutte, Mark).
Al met al is de conclusie duidelijk, dat zowel de overheid als de Shell en de NAM het economisch belang van de gaswinning altijd zwaarder hebben laten wegen dan de gezondheid van de Groningers, die bij de afhandeling van de schade aan hun huizen bovendien te maken kregen met bewust trainerende treiteradvocaten. (Zie ook de NPO-documentaire ‘Experiment Krewerd’.) Bewoners die schade melden moeten binnen een halfjaar zijn geholpen, maar in de praktijk duurt dit veel langer. De versterking van één huis duurt al jaren. En, ongelooflijk maar waar: in één en dezelfde straat werden de even nummers ‘veilig’ en de oneven nummers ‘onveilig’ verklaard, waardoor buren door het rijk volgens de huisregels van de kafkaeske bureaucratie tegen elkaar werden uitgespeeld. Afgelopen week kwam de gemeente Eemsdelta, de fusie van Appingedam, Delfzijl en Loppersum, met het onthutsende nieuws dat de geplande oplevering in 2028 ‘niet haalbaar’ is vanwege uitvoeringsproblemen bij de nationale coördinatie-instantie, die ook nog eens onder vuur ligt vanwege de angst voor een architectonisch debacle.
Er wordt immers bij de herstelwerkzaamheden, voorzover die dus doorgaan, vooral gewerkt met aannemers en die denken doorgaans maar aan drie dingen: bouwen, bouwen, bouwen. Het resultaat is vaak een standaard oplossing uit de catalogus, terwijl architecten tijdens hun opleiding geleerd hebben om in hun ontwerp ook rekening te houden met de cultuur-historische samenhang en of iets past binnen de traditie en de identiteit van het Groningse landschap met zijn unieke dorpse karakter. Samengevat kan worden gesteld dat de afstand tussen Den Haag en de regio vele keren groter is dan het aantal hemelsbrede kilometers. (Kenmerkend dedaindetail: in de locatie waar de presentatie van het rapport plaats vond, was geen ruimte voor lokale bewoners, toch de groep met de meest directe betrokkenheid.) Een dergelijke mislukking zou in de Randstad of het Gooi niet plaats hebben kunnen vinden. Toen in 2008 bij de aanleg van de Noord-Zuid-Lijn aan de Vijzelgracht in Amsterdam twee (!) huizen dreigden te verzakken, was de schade binnen twee maanden hersteld én betaald. Als het gaat om bewuste laksheid van bestuurders, stelselmatige kwaadaardigheid bij de Shell en de NAM en regenteske onbeschoftheid tegen bewoners gaat er – inderdaad – niets boven Groningen.
Copyright Peter Bonder.
Kijk ook op www.twentesport.com.