Zijwieltjes
U ziet hier Ferdinand Vaandrager en Robert Swaak, twee uiterst tevreden topmannen van ABN Amro bij de presentatie van de jaarresultaten over 2023. Ze hebben alle reden om te lachen, want namens hun bank mogen ze een nettowinst van 2,7 miljard euro bekend maken, een record sinds 2017. Deze opbrengst is vooral te danken aan het uiterst lucratieve verdienmodel van de banken om de lage rente op de spaarrekeningen van hun klanten uit te lenen tegen een hoger rendement. De terechte verontwaardiging van hun eigen spaarders ‘wordt begrepen’, echt waar: ABN Amro zou iedereen graag een hoger percentage bieden, maar ja, ze moeten ook een stabiele bank blijven die ook op de langere termijn leningen moet kunnen blijven verstrekken. ‘Iedereen heeft er dus baat bij dat we geld verdienen.’ Iedereen? Nou ja, vooral de aandeelhouders, want wat u op de foto niet ziet is de pot vaseline waarmee ze tot achter de ellebogen een bruine arm halen bij hun feitelijke opdrachtgevers. En die zal het jeuken of de particuliere spaarders worden afgescheept met een armzalige fooi van 1,5 procent, nee: zij zijn vooral geholpen met investeringen in dubieuze doelen, die wel serieus waar voor hun geld bieden, zoals de olie- en gasbedrijven waar ABN Amro voor zo’n 1,2 miljard euro aan belangen heeft uitstaan. Dat is duurzaam geld en dat fossiele brandstoffen slecht zijn voor het milieu: na ons de zondvloed.
Daarnaast participeren onze banken – niet alleen ABN Amro, ze doen het allemaal – ook met tientallen miljoenen in de vestiging van omstreden multinationals zoals het Braziliaanse JBS Foods op Nederlandse bodem. Deze grootste vleesverwerker ter wereld, met een jaaromzet van 71 miljard dollar en 151.000 werknemers, is een beruchte veelpleger op het gebied van corruptie, milieuvervuiling, ontbossing, kinderarbeid en belastingontwijking. Nederlandse dochters zijn Vivera (vegasnacks) en Albert van Zoonen (loempia’s). Met de papieren komst naar een Amsterdamse brievenbus wil de eigenaar, de miljardairsfamilie Batista van wie twee telgen in 2018 zes maanden in een Braziliaanse cel zaten vanwege omkoping en voorkennis, een beursnotering scoren op Wall Street. Hiervoor wordt de gehele fiscale en juridische trucendoos wijd opengezet, maar één ding is zeker: onze belastingdienst wordt er financieel niet veel beter van, in tegenstelling tot de banksyndicaten, hun capo’s en hun consiglieres. Dit soort misstanden, waarbij onze banken met allerlei priviliges, praktijken en procedures onder en boven de wet kunnen opereren, is velen een doorn in het oog, maar veel valt er niet aan of tegen te doen. De rituele lobby van de tribale elite is machtig, de financiële, administratieve en facilitaire middelen zijn vrijwel onbeperkt en dus is het in veruit de meeste gevallen een bij voorbaat ongelijke strijd.
Martijn van der Linden, lector new finance aan de Haagse Hogeschool, vergelijkt dit machtsvertoon in De Volkskrant met de finale van een wielerkoers waarin een renner demarreert op een fiets met zijwieltjes, tot de nek toe afgevuld met doping en voorzien van een motortje in de trapas. Die zijwieltjes, dat zijn wij, de belastingbetalers. Banken kunnen immers niet omvallen omdat wij ze overeind houden. Die gegarandeerde immuniteit voor faillissementen is gebaseerd op het enorme bedrag van 133 miljard euro die de Europese beurzen gezamenlijk binnenharken door hun winst op de spaarrentes tegen vier procent rente te stallen bij de ECB. Met dat geld hadden de banken hun spaarders wat meer rendement kunnen bieden, maar in plaats daarvan wordt de buit verdeeld onder de aandeelhouders. En zo zijn wij, de eenvoudige boerenlullen met een speenmager spaarvarken, de sponsors van een balletje-balletje-systeem met maar één winnende partij. Nee, dat zijn niet de zijwieltjes.
Copyright Peter Bonder.
Kijk ook op www.twentesport.com.