Kerstmis
Kerstmis betekent zoveel als vrede op aarde voor alle mensen van goede wil. De vraag is evenwel voor wie, van welke goede wil dan ook, de kerstdagen een vrolijk perspectief bieden met alle kans op een plezierig vervolg, en voor wie de vooruitzichten op termijn minder lollig zijn. Dat het er daarbij niet altijd even eerlijk aan toe gaat wisten we natuurlijk al, maar we konden het vorige week dinsdag nog eens lezen in een interview van de NRC met topvrouw Stephanie Hottenhuis van KPMG, het acccountants- en advieskantoor dat eerder dit jaar vanwege grootscheepse examenfraude een historisch hoge boete van 25 miljoen dollar kreeg opgelegd. Dit gebeurde na een diepgaand onderzoek door de Amerikaanse toezichthouder PCAOB (Public Company Accounting Oversight Board) in samenwerking met onze eigen AFM (Autoriteit Financiële Markten). Daaruit kwam naar voren dat de leiding van KPMG Nederland had gefaald bij het monitoren en promoten van een ethische bedrijfscultuur, nadat eerder al vergelijkbare misstanden bij de organisatie in Amerika, Engeland en Australië waren geconstateerd. Aanvankelijk werd gedacht dat het om ‘slechts’ tientallen medewerkers ging, maar uiteindelijk bleek dat honderden KPMG’ers zich schuldig hadden gemaakt aan het delen van antwoorden bij verplichte toetsen. De gevolgen waren niet mals voor de direct betrokkenen, vooral in de lagere echelons, zo verklaart de topvrouw: ‘Iedereen is bestraft, maar het varieert hoe. Bij de lichte gevallen zijn er norm-overdragende gesprekken gevoerd. Er zijn mensen berispt, sommigen kregen financiële boetes. Anderen is promotie ontzegd. En we hebben een handvol mensen gevraagd om te vertrekken door het vertrouwen in ze op te zeggen.’ Dat zijn dus de mensen die zich vanavond in hun denkbeeldige kerststal bij het rund en de ezel mogen voegen, als ze tenminste nog het geld hebben om een kribje te kopen. Maar u wilt natuurlijk liever weten wat een ‘norm-overdragend gesprek’ inhoudt. Nou, dat is bedoeld om medewerkers duidelijk te maken dat er sancties volgen als je iets doet wat niet mag. Het zegt pijnlijk genoeg veel over de belabberde bedrijfscultuur bij KPMG dat dit kennelijk noodzakelijk was, oftewel: ‘Je zag een enorme verandering in gedrag toen ze dat eenmaal beseften’.
Maar natuurlijk zijn er ook medewerkers die zonder zo’n corrigerend onderhoud naar de onvermijdelijke nooduitgang begeleid worden. Tijdens de affaire stapte president-commissaris Roger van Boxtel op nadat was gebleken dat hij een toets door een medewerker had laten invullen. Bestuurslid Marc Hogeboom moest vertrekken omdat hij jarenlang niets tegen de fraude had ondernomen en er zelf ook vaak aan had meegedaan. Hij kreeg een boete van 150.000 dollar en mag nooit meer voor een groot accountantskantoor werken. Stephanie Hottenhuis heeft het er bijna te kwaad mee: ‘Over hen wil ik me voorzichtig uitdrukken, want zij hebben ook hun persoonlijke drama’. Zoveel behoedzaamheid is echt niet nodig, want met geen van beide slachtoffers hoeven we al te veel medelijden te hebben. Er is een schikking met ze getroffen waarover ze niets naar buiten mogen brengen, wat doorgaans betekent dat er onbeschoft veel geld mee gemoeid is. Roger van Boxtel is bovendien afkomstig uit het sociale circuit van D66 dat als vangnet in de banenmotor het formaat, de capaciteit en de draagkracht heeft van een bovenmaatse parachute waardoor hij altijd verzekerd is van een zachte landing qua riante honorering. Momenteel verzamelt hij zetels bij diverse organisaties in de Raad van Toezicht wat gemiddeld ruim 6.000,- euro per maand oplevert zodat hij voor zijn kerstdis niet naar de voedselbank hoeft. Zijn ex-collega Marc Hogeboom presenteert zichzelf, alsof er niets gebeurd is, op het internet als een ‘ervaren en gepassioneerde bestuurder en professional’ die met ‘leiderschap, daadkracht en visie’ heeft bijgedragen aan de realisatie van ‘succesvolle projecten’. Daarnaast mag hij graag een potje bergklimmen in de Himalaya en de Pyreneeën, toch geen hobby waarvoor je de attributen in de aanbieding bij de Action koopt, waarna hij regelmatig de rust en ontspanning zoekt van zijn vakantiehuis in de Ardennen als ‘de perfecte balans tussen zijn drukke professionele leven en persoonlijke tijd’. Bij ons thuis heet dat onder de kerstboom: de kluit belazeren.
Copyright Peter Bonder.
Kijk ook op www.twentesport.com.