Verdieping

14 oktober 2025

Joop van den Ende had die 260.000 euro voor zijn paginagrote advertentie in de landelijke dagbladen misschien beter in zijn eigen zak kunnen houden. Zijn terechte betoog tegen de afbraak van de publieke omroep en de journalistieke waarden werd genadeloos gesloopt in de talkshow van Pauw & De Wit, nota bene een prestigieus uithangbord van de publieke omroep in de strijd om het behoud van de journalistieke waarden tegen de ‘tuig-van-de-richel’-knokploeg binnen extreem rechts. De mediamiljardair – die zijn onuitputtelijke vermogen overigens hoofdzakelijk te danken heeft aan de lucratieve verkoop van commerciële televisiezenders die vooral bedoeld waren om onze verstandelijke vermogens te ontmantelen – probeerde zich vergeefs verstaanbaar te maken omdat een andere tafelgast, PVV-winkeldochter Fleur Agema, er hinderlijk doorheen zat te tetteren. Het is werkelijk een raadsel waarom redacties van praatprogramma’s het kennelijk wel een tof idee vinden om dit muisgrijze muurbloempje – door Geert Wilders ooit als ‘dommer dan dom’ omschreven – telkens weer uit te nodigen. Fleur Agema is het halfvolle vuilniszakje in de pedaalemmer van schuimkoppend Nederland: zodra die klep open gaat is de lucht niet te harden. Ja, er komt ook geluid uit, maar het zegt niks en herhaalt dat trucje uitentreuren, met het voornaamste doel om anderen die wel iets zinnigs te melden hebben het spreken onmogelijk te maken (zie ook: Keijzer, Mona). En ja, daarmee voed je dus inderdaad het idee dat de NPO er alleen maar is voor de selectieve elite van de grachtengordeliaanse bakfietsenbrigade en niet voor Henk en Ingrid met hun fatbikes in de Schilderswijk. En ja, dan krijg je dus noodgedwongen gedrochten dat drie totaal verschillende omroeporganisaties - EO, HUMAN en VPRO – met het pistool op de slaap ondergebracht worden in één gezamenlijk omroephuis.

Even voor uw beeld(!)vorming: we hebben het hier dus over drie partijen die in hun mediamissie heel afzonderlijke doelgroepen bedienen, respectievelijk de padvinders van de Heere, de afstammelingen van de mens-achtigen en de overjarige kleinkinderen van de communehippies die hun poezen zo leuk modern Kut en Lul noemden. U heeft geen afgestudeerd socioloog te zijn om te kunnen constateren dat dit ongeveer hetzelfde effect zou hebben als Ajax, Feyenoord en PSV te dwingen samen in hetzelfde Kees Kist Stadion te gaan voetballen en of de supporters zich daarin maar willen schikken. We serveren macaroni met blokjes smac en geraspte kaas, maar laten het aan huis bezorgen door de driesterrenkoeriers van De Librije. Dat noemen we dan het Huis van de Verdieping en dat verwoorden we in een persbericht waarvan Andries Knevel zo te lezen de eindredacteur was: ‘EO, HUMAN en VPRO richten samen een omroephuis op waar verschillende perspectieven elkaar versterken in de zoektocht naar de diepere lagen van het leven. Het Huis van de Verdieping. Wij bouwen hiermee verder aan het fundament van de publieke omroep en onze democratie. In een tijd van versplintering en tegenstellingen kiezen we bewust voor deze samenwerking om trouw te blijven aan onze eigen missie van een publieke omroep die raakt, duidt, verbindt en verdiept’. Raken, duiden, verbinden en verdiepen. Lang leve de vooruitgang. We verbinden het raakvlak van Nederland Zingt met de duiding van Het Filosofisch Kwintet en laten dat verdiepen door Waldolala-look-a-likes van Fred Haché, Barend Servet en Sjef van Oekel.

Van zo’n etage-omroep wil ik geen lid worden, maar het kan altijd nog erger en dat is wat er gebeurt als geld geen rol speelt. Of juist wel, het is maar hoe je het bekijkt. Daarvoor neem ik u mee naar het huis ónder de verdieping, in de kerker van het voorgeborchte, de spelonken van het vagevuur en de kloven van de kruipruimte, ergens tussen hemel en aarde. Daar bevindt zich het Casa di Beau, de thuisplaats van een decadente RTL4-show met de pedante perversiepooier Beau van Erven Dorens die een aantal gasten ontvangt in Cadaqués, een Catalaans vissersdorp waar ooit Pablo Picasso en Salvador Dali hun pied-à-terre hadden. Hij beschikt daartoe over de Villa Guillola, een buitengewoon patserig protspaleis met zeven slaapkamers en zeven badkamers, een buitenzwembad, een jacuzzi, een open haard, een barbecue, een professionele keuken met een privé kok, een mediterraanse tuin met uitzicht op zee en dat allemaal voor het vriendenprijsje van 22.500,- euro per week. De laatste twee die deze luxe vorm van gesponsorde gastvrijheid mochten delen waren Jan Smit en Frans Bauer van wie de laatste tijdens een zorgvuldig geregisseerd emotiegesprek geheel voorspelbaar in tranen uitbarstte vanwege de conditie van zijn moeder – en dan zul je net zien dat er in dat hele Spaanse kutdorp geen fijne afhaal-Chinees aanwezig was om met een mooie Babi Pangang zijn verdriet weg te kanen. Maar gelukkig was daar de reddende engel in de persoon van Jan Smit, het levende bewijs dat de aarde plat is, met het speciaal voor deze gelegenheid geschreven ‘Waarom kan het leven soms toch zo gemeen zijn?’ Tja. Goeie vraag. Misschien dat Joop van den Ende het antwoord heeft. Of Fleur Agema, die weet het vast beter – vindt ze zelf. Mag die klep dicht?